Bakır Stresi Altındaki Buğdayda Triakontanolün Antioksidan Sistem Üzerine Etkileri
Abstract
Özet
Bitkinin veya bitki organlarının büyümesinde, gelişmesinde, verimliliğinde azalmaya neden olan faktörler stres olarak bilinir. Stresli koşullar altında bitkilerde önemli hasarlar ortaya çıkar. Daha ileri seviyede stres durumunda ise bitkinin yaşamsal faaliyetleri son bulur. Ağır metaller, tuzluluk, kuraklık, aşırı sıcaklık, radyasyon gibi abiyotik stresler tarımsal verimliliğin azalmasına sebep olur. Bu stres etkilerini azaltmak stresle mücadele etmek için birçok yöntem kullanılmaktadır. Bizde çalışmamızda bakır stresinin etkisini gidermek için bitki büyüme düzenleyicisi olarak bilinen triakontanol kullandık. Öncelikle buğday (Triticum aestivum L.) tohumunun Ay yıldız çeşidi saksı ortamına ekilmiştir 7. günde 50, 100 ve 200 µM CuSO4 uygulanmış bir hafta sonra da yapraklara triakontanol (10, 20 ve 40 µM) püskürtülmüştür. Üç gün sonra yapraklar hasat edilmiştir. Hasat edilen yapraklardan katalaz (CAT), peroksidaz (POX), süperoksit dismutaz (SOD) gibi antioksidan enzim aktiviteleri belirlenmiştir. Bunlara ilave olarak lipid peroksidasyon (LPO) seviyesi de belirlenmiştir. Triakontanol uygulaması enzim aktivitelerini artırırken tek başına bakır uygulamaları ise aktiviteleri düşürmüştür. Bakır+triakontanol uygulamaları ise dozlara bağlı olarak enzim aktivitelerinde değişiklik göstermiştir. LPO seviyelerine baktığımızda ise tek başına bakır uygulaması LPO miktarını artırmış, yalnızca triakontanol uygulaması ise LPO seviyesini düşürmüştür. Tek başına bakır uygulamaları ile bakır+triakontanol uygulamaları karşılaştırıldığında triakontanolün LPO seviyesini düşürdüğü görülmüştür.
Sonuçlar değerlendirildiğinde bakır stresine maruz bırakılan buğdaya triakontanol uygulaması CAT, POX, SOD enzim aktivitelerini genelde artırırken LPO seviyesini düşürmüştür. Sonuçta bitki büyüme düzenleyicisi olarak bilinen triakontanol bakır stresine maruz bırakılmış buğdayda antioksidan enzimlerin strese cevap mekanizmasında önemli rol oynayabildiği ileri sürülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Triticum aestivum, antioksidan enzimler, triakontanol, bakır, LPO
