Konya İlinde Gül (Rosa spp.) Bitkisinde Enfeksiyon Oluşturan Erik Nekrotik Halkalı Leke Virüsü (PNRSV) ve Elma Mozaik Virüsü (ApMV)’nün Varlıklarının Belirlenmesi

Özet

Farklı renklerde ve güzel kokularıyla tanınan güller hem estetik peyzaj düzenlemelerinde hem de endüstriyel kullanımlarda geniş bir yer bulmuştur ve ülkemiz için hem ekonomik hem de kültürel bir değer taşımaktadır. Gül (Rosa spp.) bitkilerinde Erik Nekrotik Halkalı Leke Virüsü (Prunus necrotic ringspot virus, PNRSV) ve Elma Mozaik Virüsü (Apple mosaic virus, ApMV) önemli enfeksiyonlara neden olan ve bitkinin büyümesini, çiçek kalitesini ve genel sağlığını olumsuz etkileyebilen önemli bitki virüslerindendir. Konya ili gül yetiştirme alanlarında virüs hastalıklarını tespit etmeye yönelik daha önce bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışma kapsamında, 2023 yılında Konya ilindeki çeşitli gül yetiştirme alanlarından; yapraklarında, mozaik, deformasyonlar, klorotik desenler, klorotik halkalı lekeler, çiçeklerinde ise renk kırılmaları ve deformasyonlar gibi virüs hastalıkları simptomlarına benzer simptomları gösteren farlı çeşitlerdeki 94 adet gül bitkisinden yaprak, dal ve çiçek örnekleri toplanmıştır. Park ve bahçelerden toplanan gül bitki örnekleri, serolojik bir teşhis yöntemi olan DAS ELISA yöntemi kullanılarak testlenmiştir. Testlenen gül bitkisi örneklerinde PNRSV’nin %12,76; ApMV’nin %11,70; PNRSV + ApMV karışık enfeksiyonun ise %2,12 oranında varlık gösterdiği belirlenmiştir. İldeki toplam enfeksiyon oranı ise %24,46 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, bölgedeki gül üreticileri ve bitki sağlığı uzmanları için önemli bir bilgi kaynağı olmaktadır ve bu konuda literatüre katkı sağlanmıştır. Ayrıca virüslerin yayılımını kontrol altına almak ve enfeksiyonları minimize etmek için çeşitli stratejilerin geliştirilmesine olanak tanımaktadır.

Anahtar Kelimeler: ApMV, DAS-ELISA, Gül, Konya, PNRSV