Bazı inert tozların Agonoscena pistaciae (Psyllidae: Hemiptera) üzerindeki toksik etkileri

Özet

Antep fıstığı psillidi Agonoscena pistaciae Burckhardt ve Lauterer (Hemiptera: Psyllidae) özellikle son yıllarda antep fıstığı ağaçlarında önemli bir zararlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu zararlı Antep fıstığı (Pistacia vera) Anacardiaceae ağaçlarında nimf ve ergin dönemde beslenerek üründe kalite ve kantitenin düşmesine neden olmaktadır. Zararlı ile mücadelede farklı insektisit gruplarında çok sayıda aktif madde kullanılmaktadır fakat insektisitlerin çevre ve doğaya olan etkileri ile birlikte kalıntı problemlerinden dolayı alternatif mücadele yöntemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, ülkemiz coğrafyasından elde edilen inert tozlar (diatomit, kaolin, sepiyolit, boraks, halloysit ve zeolit) Antepfıstığı psillidine toksik etkileri araştırılmıştır. Inert tozların % 7.5 (w/v) konsantrasyonları el pulvarizatörü kullanılarak 3. Dönem nimflere uygulanmıştır. Meydana gelen ölümler 24 saat aralıklarla 144 saate kadar kayıt altına alınmıştır. Test edilen inert tozlardan kaolin ve diatomit (Detech® 95 WP) nimflerde ölüme neden olurken diğer tozlarda tüm inkübasyon süresinde herhangi bir ölüm gözlemlenmemiştir. Detech® 95 ilk 24 saate %95 ölüme neden olurken bu oran 48 saat inkübasyon süresi sonunda %100’ e çıkmıştır. Diğer inert toz kaolin de ise ilk 48 saate herhangi bir ölüm gözlenmezken, 72 saate %7, 96 saate %10 ölüm oranı gözlenmiştir. Bu çalışma sonunda daitomit içeren Detech® 95 WP ticari isimli formülasyonun özellikle Antep fıstığı psillid nimfleri ile mücadelede kullanılma potansiyelinin olduğu saptanmıştır.