Çanakkale Kenti Rekreasyon Alanları Peyzaj Düzenlemelerinde Kullanılan Odunsu Süs Bitkileri Üzerine Etnobotanik Bir Araştırma

Özet

Kentsel açık-yeşil alanların en önemli parçalarından biri olarak bitkisel materyalin estetik, işlevsel ve ekolojik birçok artısı bulunmaktadır. Geçmişten bugüne inşalar tıbbi, gıda, eşya yapımı vb. birçok farklı amaçlar için bitkilerden yararlanmışlardır. İnsan-doğa ilişkisi içinde bitkilerin yerini ifade eden etnobotanik kavramı; ekonomik, ekolojik ve kültürel açıdan bir çatı kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Kentsel rekreasyon içerisinde karşılaştığımız birçok süs bitkisi etnobotanik kullanıma sahip olup, bu bitkilerin kullanımı yöreden yöreye farklılık gösterebilir. Bu amaçla antik dönemlerden beri birçok medeniyetin önemli bir yerleşim yeri olan Çanakkale ilinde yer alan ve farklı niteliklere sahip dört rekreasyon alanındaki mevcut odunsu süs bitkileri çalışmanın ana materyalini oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında 2 kıyı alanı peyzaj düzenlemesi, 1 kent parkı ve 1 üniversite kampüs yerleşkesi araştırma alanı olarak belirlenmiş ve buradaki odunsu süs bitkilerinin etnobotanik kullanımları incelenmiştir. Sonuç olarak alanlarda 97 süs bitkisi taksonunun etnobotanik kullanımlarının olduğu belirlenmiştir. Bu bitkilerin çoğunluğunun tıbbi (% 34.56) ve gıda (% 26.74) amacıyla kullanımlara sahip olduğu görülmüştür. Kentsel rekreasyon alanlarında kullanılan bitkisel materyalin etnobotanik kullanım potansiyellerinin yüksek olduğu göz önüne alındığında, bu bitkilerin tanıtılması ve farkındalığının oluşturulması gerekmektedir. Çalışmada yerinde gözlem ve istatistiksel değerlendirmelerinin nihai sonucunda kentsel rekreasyon alanlarındaki süs bitkilerinin etnobotanik kullanımlarına yönelik önerilerde bulunulmuştur.