Aydın İlinde Bir İşletmede Birlikte Yetiştirilen İlk Laktasyondaki Siyah-Alaca ve Kırmızı-Alaca Sığırların Dış Görünüş Özellikleri
Anahtar Kelimeler:
Dairy cattle, Linear type traits, Body condition score, Udder depth, Mammary acuityÖzet
Bu çalışmada ilk laktasyondaki SA ve KA ırklardan oluşan toplam 120 baş inek kullanılmış olup, ırk, buzağılama yılı (2023 ve 2024) ve buzağılama yaşının (<26 ay ve 26 ay ≤) dış görünüş özellikler üzerine etkileri araştırılmıştır. Tip özelliklerinin değerlendirmesinde doğrusal (lineer; DTÖ; 1-9 puan) ve doğrusal olmayan (100 puan) olmak üzere iki yöntem kullanılmıştır. Yüz puan sisteminde 5 özellik, doğrusal tip özelliklerinde ise 18 özellik değerlendirilmiştir. Göğüs Genişliği (GG; P<0.01), Sağrı Eğimi (P<0.05), Vücut Kondisyon Puanı (P<0.01), Arka Bacak Açısı (P<0.01), Arka Bacak Duruşu (ABD; P<0.05), Arka Meme Genişliği (P<0.01), Meme Taban Yüksekliği (MTY; P<0.01), Meme Merkez Bağı (P<0.05), Arka Meme Yüksekliği AMY; (P<0.01), Ön Meme Başı Uzunluğu (P<0.05) ve Meme Ariliği (P<0.01) üzerine ırk etkisi önemli bulunmuş, bu özelliklerin genel ortalaması sırasıyla 5.32±0.13, 6.97±0.17, 4.83±0.09, 4.87±0.08, 5.04±0.09, 5.74±0.09, 4.73±0.04, 5.37±0.08, 8.35±0.08, 5.38±0.08 ve 7.32±0.17 dir. Ayrıca, buzağılama yılının Beden Derinliği (P<0.01), AMY (P<0.05) ve Arka Meme Başı Yerleşimi (AMBY; P<0.05) üzerine, ilkine buzağılama yaşının da GG (P<0.05), ABD (P<0.05) ve AMBY (P<0.05) üzerine etkisi önemlidir. Buzağılama yılı etkisi Beden Derinliği (P<0.01), MTY (P<0.05) ve Arka Meme Başı Yerleşimi (P<0.05), buzağılama yaşı etkisi da GG (P<0.05), ABD (P<0.05), Arka Meme Başı Yerleşimi (P<0.05) için önemlidir. Doğrusal olmayan 100 puan özellikleri için ise ırk etkisi Süt Tipi (P<0.01), Ayak & Bacak (AB; P<0.01), Meme (P<0.01) ve Toplam Puan (TP; P<0.01) için önemli bulunmuş ve bu özelliklerin ortalaması ise sırasıyla 82.30±0.17, 83.12±0.15, 81.63±0.11, 83.98±0.09 ve 83.03±0.07 dir. Sonuç olarak bazı dış görünüş özelliklerinde ırk etkisinin önemli bulunması, sadece renk genleri farklı olan SA ve KA genotiplerinin 1950'li yıllardan itibaren farklı ırk olarak yetiştirilmelerinin bazı tip özelliklerinde de önemli farklılıklara yol açtığını göstermektedir.
